„Cyfrowa moda” może brzmieć jak wyrażenie rodem z Metaverse’u. Branża fashion tech to jednak nie tylko całkowicie wirtualne ubrania. To przede wszystkim innowacje technologiczne związane z branżą modową, zapoczątkowane już podczas rewolucji przemysłowej. Dzisiaj przyjrzymy się temu, jak rozwijała się technologia modowa w ostatnich latach i jakie są prognozy oraz perspektywy na najbliższy czas.
W ciągu najbliższych lat, do 2030 roku, wartość globalnego rynku fashion tech ma osiągnąć wartość ponad 3 bln dolarów amerykańskich1. Skąd tak wysokie szacunki i jakie czynniki mogą przyczynić się do rozwoju tej branży?
Zaczęło się od rewolucji przemysłowej
Historia branży fashion tech sięga czasów rewolucji przemysłowej, kiedy to postęp technologiczny zrewolucjonizował proces produkcji ubrań. Wynalezienie przędzarki, krosna żakardowego i maszyny do szycia umożliwiło znacznie szybszą i wydajniejszą produkcję odzieży. Dzięki temu można było zacząć w hurtowych ilościach wytwarzać ubrania gotowe do noszenia od razu, bez przymiarek czy personalizacji – i to w szybszym tempie niż kiedykolwiek. W 1865 roku w Paryżu otworzono pierwszy sklep z ubraniami. Bon Marché oferował szeroki wybór asortymentu.
Cyfryzacja mody przyśpiesza tempo rozwoju branży
Pod koniec XX wieku popularność zaczęły zyskiwać technologie cyfrowe, na czym skorzystał również przemysł modowy. Opracowywano nowe programy do projektowania odzieży, pomysły na automatyzację produkcji, a także zrewolucjonizowano proces sprzedaży poprzez włączenie do niego kanałów online. W latach 10. obecnego wieku zaczęto korzystać z technologii druku 3D, a w ciągu ostatnich lat branża zaczęła sięgać również po technologie takie jak sztuczna inteligencja czy machine learning.
Dzisiaj jednak coraz większą rolę odgrywa również zrównoważony rozwój – firmy zwracają uwagę nie tylko na maksymalizację efektywności produkcji, ale również jej prośrodowiskowość. To szczególnie ważne, biorąc pod uwagę, że to właśnie moda jest jedną z najmniej ekologicznych branż – stanowi ona aż 10 proc. wszystkich emisji dwutlenku węgla generowanych przez ludzkość2. Chociaż wartość etycznego rynku mody wynosi 8,16 mld dolarów, to rynek fast fashion jest wart w tym samym czasie 123 mld…3
Dlaczego fashion tech jest na fali?
Kluczowe czynniki, które przyczyniają się do wzrostu popularności fashion tech, są związane ze zmieniającymi się preferencjami konsumentów. Coraz częściej szukają oni nie tylko spersonalizowanych ubrań, ale również doświadczeń związanych z ich kupowaniem. Kiedyś klienci wchodzili do luksusowych butików i otrzymywali lampkę prosecco podczas przymierzania ubrań. Dzisiaj kupują głównie online. W samym 2023 roku w Stanach Zjednoczonych kupujący mieli wydać 204,9 mld dolarów w sieci na produkty z kategorii moda. Sklepy poszukują więc sposobu na nawiązanie z nimi relacji.
Personalizacja interakcji z klientem
Firmy starają się wzbogacić doświadczenia klientów na różnorodne sposoby, imitując interakcje dostępne w sklepie. To m.in. konsultanci obecni na czacie, wirtualne przymierzalnie budowane z pomocą AI czy spersonalizowane rekomendacje związane z poprzednimi zakupami. Dzięki temu sklep może zbudować więź z klientem i poznać go lepiej. Jak wskazują dane WEARFITS, wdrożenie technologii 3D zwiększa satysfakcję klienta nawet o 70 proc., co przekłada się na zwiększenie konwersji o prawie jedną piątą5.
Personalizacja interakcji z kupującym ma znaczenie również w kontekście zwrotów ubrań. Dane portalu Statista wskazują, że to właśnie produkty z kategorii moda – przede wszystkim buty, torby i akcesoria – najczęściej wracają do sklepów w przesyłkach odsyłanych przez klientów6. Problemem są niedopasowane rozmiary (niektórzy konsumenci kupują kilka wariantów danego produktu i odsyłają wszystkie oprócz tego, który im najbardziej pasuje), ale również różnica między wyglądem towaru na stronie a w rzeczywistości. Implementacja nowych technologii może więc pomóc w sprostaniu tym wyzwaniom poprzez upewnienie się, że produkt będzie spełniał oczekiwania klienta już na etapie kupowania.
Odpowiedź na wyzwania środowiskowe
Fashion tech to również próba odpowiedzi na wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem. Firmy działające w tej branży starają się zaproponować nowe sposoby recyklingu tekstyliów (co roku aż 85 proc. wszystkich tekstyliów trafia na wysypiska śmieci7), czy opracować innowacyjne materiały i procesy produkcyjne, które pomogą w redukcji wpływu sektora na środowisko naturalne.
Wirtualni influencerzy pomogą w promocji
Cyfrowe ubrania mają również wesprzeć influencer marketing. Podczas działań prowadzonych we współpracy z celebrytami często zdarza się, że specjalnie na ich cele produkowane są ubrania, które wykorzystywane są tylko jeden raz – podczas sesji zdjęciowej. Wirtualna odzież ma rozwiązać ten problem, ograniczając nadprodukcję i umożliwiając prowadzenie działań z zakresu influencer marketingu. W parze z tym pomysłem idzie rosnąca popularność… wirtualnych influencerów, czyli całkowicie cyfrowych person, które zostały stworzone wyłącznie do celów reklamowych. Obecnie aż 6 na 10 badanych śledzi przynajmniej jednego wirtualnego influencera, a jedna trzecia klientów kupiła produkt promowany przez niego9.
Przykłady innowacji z branży fashion tech
Jak w rzeczywistości wygląda wykorzystanie ideałów fashion tech? Przyjrzyjmy się kilku pomysłom.
- Charlotte Tilbury Beauty Wonderland10
W 2019 roku marka Charlotte Tilbury otworzyła swój pierwszy butik w Stanach Zjednoczonych. Jego cechą wyróżniającą jest obecność Magicznego Lustra zasilanego przez Makeup A.I., które pozwala klientom na wirtualną metamorfozę. Dzięki niemu mogą oni poznać swoje potrzeby w zakresie pielęgnacji skóry oraz make-upu, a także wypróbować makijaż na sobie bez korzystania z rzeczywistych produktów.
- Gucci Virtual 2511
W 2021 roku Gucci nawiązało współpracę z Wanna, platformą mody AR, aby stworzyć całkowicie cyfrowe buty, które można przymierzyć, korzystając z technologii rozszerzonej rzeczywistości (Augmented Reality). Wirtualne sneakersy były zdecydowanie tańsze niż prawdziwe produkty domu mody – w aplikacji Gucci można było kupić je za ok. 9-12 dolarów. Wirtualne buty można było „założyć” np. w grze Roblox.
- StayQool12
Jak pamiętamy, fashion tech to nie tylko wirtualne nowości. To także innowacje w fizycznych ubraniach. Brytyjski startup Techniche UK zaproponował ubrania marki StayQool z wbudowaną klimatyzacją. Kombinezony zbudowane z zewnętrznej warstwy specjalnie zaprojektowanej siatki oraz wodoodpornej warstwy wewnętrznej pochłaniają i odprowadzają ciepło poprzez parowanie. Chociaż aktualnie są one wykorzystywane głównie przez pracowników fabryk, oczekuje się, że technologia ochładzania odzieży stanie się coraz powszechniejsza w naszych codziennych ubraniach – chociażby ze względu na zmiany klimatyczne i związane z tym wzrosty temperatury.
- AI Fashion Week13
Pierwszy na świecie AI Fashion Week odbył się pod koniec kwietnia 2023 roku w Nowym Jorku – i nie brali w nim udziału prawdziwi modele. Wszystkie kreacje były stworzone przez programy działające w oparciu o sztuczną inteligencję, a 10 najlepszych projektów zostało ocenionych przez panel ekspertów. Trzech zwycięzców może liczyć na to, że ich pomysły staną się rzeczywistością. Docelowo projekt ma być metodą na wprowadzanie na rynek nowych kreacji lub debiutujących designerów.
Źródła:
[1] https://www.cbinsights.com/research/report/fashion-tech-future-trends/
[2] https://www.genevaenvironmentnetwork.org/resources/updates/sustainable-fashion/
[3] https://www.statista.com/topics/9543/sustainable-fashion-worldwide/#topicOverview
[4] https://www.statista.com/statistics/278890/us-apparel-and-accessories-retail-e-commerce-revenue/
[5] https://fashionbiznes.pl/technologie-moda-trendy/
[6] https://www.statista.com/forecasts/997235/most-returned-online-purchases-by-category-in-the-us
[7] https://www.genevaenvironmentnetwork.org/resources/updates/sustainable-fashion/
[8] https://www.ypulse.com/article/2021/04/01/how-high-fashion-is-infiltrating-video-game
[9] https://www.forbes.com/sites/forbescommunicationscouncil/2022/10/18/the-rise-of-virtual-influencers-and-what-it-means-for-brands/?sh=6904a2dd6b56
[10] https://www.charlottetilbury.com/us/secrets/beauty-wonderland-at-the-grove-la
[11] https://www.dezeen.com/2021/03/19/virtual-25-gucci-wanna-digital-sneaker/
[12] https://www.scmp.com/lifestyle/fashion-beauty/article/3233325/clothes-air-conditioning-built-how-demand-wearable-cooling-technology-growing-enormously-and-start
[13] https://www.isbtech.pl/2023/04/pierwszy-na-swiecie-ai-fashion-week/